อุปกรณ์และวัสดุสร้างบ้านนั้นก็มีชื่อเรียกที่มีความเฉพาะอีกทั้งยังมีวิธีการในการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป และในส่วนของโครงสร้างหลังคานั้นก็มีหนึ่งวัสดุที่เรามักจะได้ยินกันอยู่บ่อย ๆ อย่าง “จันทัน” ที่จะทำให้ทรงของหลังคานั้นเป็นไปตามที่ต้องการได้อย่างสวยงาม แล้วทุกท่านรู้หรือไม่คะว่า “จันทัน” มันคืออะไรและมีความสำคัญอย่างไรบ้าง ซึ่งวันนี้บทความของเราก็ได้รวบรวมเรื่องราวน่ารู้เกี่ยวกับจันทันมาไว้ที่นี่ค่ะ ถ้าอยากรู้แล้วว่าจันทันคืออะไร ก็มาดูไปพร้อม ๆ กันเลยค่ะ
จันทัน คือ
จันทัน (Rafter) คือ โครงสร้างที่วางอยู่บริเวณหัวเสา โดยจะวางพาดอยู่บนอเสและอกไก่ ทำหน้าที่รองรับแปหรือระแนงที่รับกระเบื้องมุงหลังคา ซึ่งปกติแล้วการวางจันทันนั้นจะต้องเว้นระยะประมาณ 1.00 ม. แต่หากเว้นไปเกินจากนี่แล้วนั้น ก็อาจจะทำให้เกิดการแอ่นตัวของแปหรือหลังคาอาจยุบตัวลง ทำให้กระเบื้องที่เคยอยู่ในสภาพปกตินั้นเกิดการโก่งสูงขึ้น เพราะจะต้องรับน้ำหนักมากขึ้นนั่นเอง ซึ่งการจะเกิดเหตุการณ์เหล่านี้ก็ขึ้นอยู่กับประเภทของหลังคาที่ใช้ด้วยเช่นกัน
โดยจันทันนั้นจะทำหน้าที่ในการรับน้ำหนักของแผ่นหลังคาชนิดต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น กระเบื้อง , สังกะสี , หรือเมทัลชีท ซึ่งถือเป็นส่วนที่มีความสำคัญมากในการก่อสร้างบ้าน เพราะหากขาดจันทันไปก็จะเท่ากับขาดตัวรับน้ำหนักที่สำคัญ ซึ่งก็จะทำให้การสร้างบ้านนั้นไม่สามารถดำเนินการต่อได้นั่นเอง
จันทัน มี่กี่ประเภท
จันทันที่เราเห็นกันว่าพาดอยู่บนอกไก่และอเสนั้นจะมีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 2 ประเภท ซึ่งทั้งสองประเภทนี้ก็จะมีการวางที่แตกต่างกันอีกทั้งยังมีตัวรับน้ำหนักที่แตกต่างกัน ดังนี้
-
จันทันเอก
จันทันเอก คือ จันทันที่พาดอยู่บริเวณหัวเสาและอกไก่ ทำหน้าที่รองรับน้ำหนักของหลังคาจากแป
-
จันทันพราง
จันทันพราง คือ จันทันที่พาดอยู่บริเวณบนอเสและอกไก่ ทำหน้าที่รองรับน้ำหนักจากระแนงหรือแป
จันทัน กับ อเส
ทุกท่านคงจะรู้จักกับจันทันกันไปบ้างแล้วว่าคืออะไร แต่ในส่วนของอเสนี้น้อยคนก็อาจจะผิดจำถูกอยู่บ้าง เนื่องจากจันทันอาศัยอเสในการพาดทับลงมา ซึ่งก็ทำให้ใครหลายคนเริ่มจำผิดคิดว่าอเสเป็นจันทันบ้าง หรือคิดว่าจันทันเป็นอเสบ้าง ซึ่งถ้าจะเรียกให้ถูกนั้นก็จะต้องสังเกตโครงสร้างของหลังคาให้ดีเสียก่อน ด้วยการดูจุดของอเสที่จะเป็นเหมือนคานที่คอยรองรับการวางลงมาของจันทันในแนวลาดชัน ซึ่งส่วนใหญ่อเสจะวางขนาบอยู่บริวณหัวเสา แต่จันทันนั้นจะวางในลักษณะที่พาดอเสและอกไก่ลงมา ดังนั้นไม่ควรจำโครงสร้างหลังคาทั้งสองชื่อนี้สลับกัน
ประโยชน์ จันทัน
จันทันนั้นจะมีประโยชน์ในเรื่องของการรับน้ำหนักจากการมุงหลังคา ซึ่งก็จะช่วยให้การมุงหลังคานั้นเป็นเรื่องที่ง่ายขึ้น อีกทั้งยังช่วยให้ตัวบ้านนั้นมีความสมบูรณ์แบบอีกด้วย หากขาดจันทันไปก็เป็นไปได้ว่าในอนาคตบริเวณหลังคานั้นจะมีปัญหาต่าง ๆ ที่ตามมา ทั้งกระเบื้องหลังคาโก่งและรอยรั่วบนหลังคา ซึ่งก็ส่งผลเสียต่อบ้านและทรัพย์สินอย่างแน่นอน ซึ่งโครงสร้างของหลังคานั้นจะแข็งแรงหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับจันทันที่จะเป็นตัวรับน้ำหนักที่ดี อีกทั้งยังสามารถรองรับการออกแบบและรูปทรงต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดีอีกด้วย จึงบอกได้เลยว่าหากขาดจันทันนั้นก็จะทำให้การมุงหลังคามีความยากลำบาก ดังนั้นเราจึงสามารถพบเห็นจันทันได้ในทุกที่ ๆ ที่มีการสร้างบ้านแม้กระทั่งบ้านของคุณเองนั่นเอง
บทสรุป จันทัน
จันทัน เป็นโครงสร้างหนึ่งของหลังคาที่จะวางพาดอยู่บนอกไก่และอเสให้มีความลาดเอียงลงมาตามความต้องการ โดยจันทันนั้นก็จะมีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 2 ประเภทด้วยกัน นั่นก็คือ จันทันเอกและจันทันพราง โดยที่ทั้งสองชนิดนี้ก็จะมีวิธีการวางที่แตกต่างกันเนื่องจากมีตัวรับน้ำหนักที่แตกต่างกันนั่นเอง แต่สิ่งที่มีเหมือนกันคือจันทันจะทำหน้าที่ในการรับน้ำหนักจากการมุงหลังคา ไม่ว่าหลังคานั้นจะเป็นหลังคาประเภทใด ทั้งกระเบื้อง , เซรามิก , หรือเมทัลชีท ก็จำเป็นที่จะต้องใส่จันทันในการเป็นตัวรับน้ำหนักด้วยกันทั้งสั้น